Opis szlaków turystycznych
Na terenie Turystycznej Podkowy znajduje się wiele interesujących szlaków turystycznych. Poniżej znajdują się krótkie charakterystyki najważniejszych z nich.
GMINA PCIM
Pieszy ruch turystyczny w gminie odbywa się głównie wzdłuż znakowanych szlaków. Masyw Kotunia czy Pasmo Babicy świetnie nadają się do wędrówek dla osób lubiących ciszę i samotność. Najważniejsze punkty węzłowe szlaków turystycznych na terenie gminy i przy jej granicach to: Dział (tzw. Sularzówka), Groń (tzw. Kotuń Zachodni – Polana Chłopskie), Pcim, Działek, Kudłacze i Łysina. Łączy je dość gęsta sieć tras, którymi opiekuje się Oddział PTTK Lubomir w Myślenicach.
I. SZLAK ŻÓŁTY
Pcim – Kotoń (857 m) – Koskowa Góra (866 m)
długość:16,0 km suma podejść: 880 m
czas przejścia: 6 godz. / 4 godz. 45 min.
1. Zespół kościoła św. Mikołaja
2. Przysiółek Kąt
Kąt (dawniej: Żebraczy Kąt) jest najstarsza częścią Pcimia. Spośród zabytków budownictwa ludowego zwraca uwagę dom nr 61 z połowy XIX w. Na roli Kumosie stoi kapliczka Trzeciego upadku, będąca kopią obiektu z XIX w.
3. Diabelski Kamień
Do Diabelskiego Kamienia prowadzi od szlaku oznaczona ścieżka. Według legendy skałę tą niósł z Tatr diabeł, chcąc zniszczyć klasztor w Kalwarii, a upuścił ją tu na odgłos piania koguta. Skała ta liczy 6,5 m wysokości.
4. Kotoń
Jedna z najwyższych i najpiękniejszych gór Beskidu Średniego. Pola wokół roli Pękalowej to świetny punkt widokowy na Tatry, zaś główny wierzchołek porastają wspaniałe buczyny. Nietrudno tu spotkać zwierzynę płową.
5. Przełęcz Dział
W tym rejonie w XIX stuleciu funkcjonowały kamieniołomy piaskowca. Pozyskiwano tu kamień do wyrobu żaren. Obecnie rozległa przełęcz stanowi doskonałe miejsce do odpoczynku. Znajduje się tu kapliczka z ok. 1890 r.
II. SZLAK CZARNY
Pcim – Bania (603 m) – Łysina (891 m)
długość:8,0 km suma podejść: 680 m
czas przejścia: 3 godz 15 min. / 2 godz. 30 min.
1. Rzeka Raba
Nad Rabą znajdują się kamieniste plaże, których wygląd zmienia się po każdej powodzi. Rosną tu lasy łęgowe. W dolinie Raby spotkać można wiele gatunków ptaków. Latem wiele osób korzysta z kąpieli w rzece lub wędkuje.
2. Bania
Nazwa góry jest pochodzenia starosłowiańskiego i oznacza kopalnię. Obecnie stoki Bani są gęsto zalesione – rosną tu m.in. 150 – letnie modrzewie. Przełączka pod szczytem to dobry punk widokowy na Pcim.
3. Kapliczka na Działach
Przysiółek Działy słynie z walorów widokowych. Punktem charakterystycznym jest kapliczka, postawiona w 1854 r. Jej zwieńczenie nawiązuje wyglądem do wieży kościoła w Pcimiu. Obiekt otaczają trzy piękne lipy.
4. Schronisko Kudłacze
Jedyne w Beskidzie Średnim schronisko górskie PTTK to doskonały punkt wypadowy na najwyższe szczyty pasma – Łysinę i Lubomir. Z polany przed schroniskiem rozciąga się świetna panorama Beskidów i Tatr.
5. Las Łysina
Szczytowe partie Łysiny porasta buczyna karpacka. Niższe partie masywu zajmują dobrze zachowane płaty boru dolnoreglowego. W rejonie Polany Konieczne zobaczyć można wiele chronionych gatunków roślin.
III. SZLAK ŻÓŁTY / CZERWONY
Pcim – Działek (600 m) – Łysina (891 m)
długość:10,0 km suma podejść: 620 m
czas przejścia: 3 godz. 45 min. / 3 godz.
1. Kapliczka na roli Mizdrowej
Kapliczka św. Floriana została ufundowana przez rodzinę Muniaków w 1875 r. Uwagę zwracają resztki oryginalnej polichromii. Zabudowania roli Mizdrowej leżą na pięknie zachowanych terasach z okresu plejstocenu.
2. Wielki Kamień pod Górą Krzywicą
Wielki kamień to zespół skałek piaskowcowych, z których najwyższe osiągają wysokość 8m. Na najwyższej skałce wykute są daty zwiedzania z XIX w. W okolicznym lesie rosną m.in. chronione widłaki.
3. Polana Kolesne
Odcinek szlaku w rejonie szczytu Działka, na granicy Pcimia i Poręby znany jest z walorów widokowych. Niedaleko od szlaku, w zagajniku znajdują się ślady fortyfikacji austriackich z 1914 r.
4. Aleja „Kameleona”
Nazwa ścieżki prowadzącej do symbolicznych mogił partyzanckich pochodzi od pseudonimu jednego z żołnierzy AK. Powyżej tej ścieżki istniała latem 1944 r. leśna baza zgrupowania „Kamiennik”.
5. Polana Długa
Zarastająca Polana Długa była niegdyś jedna z polan grzbietowych Łysiny. W okresie funkcjonowania bazy partyzanckiej na jej skraju odbywały się polowe msze święte. Obecnie jest tu węzeł szlaków.
IV. SZLAK ŻÓŁTY
Lubień – Kamionka (623 m) – Łysina (891 m)
długość:16,5 km suma podejść: 620 m
czas przejścia: 4 godz. / 3 godz. 15 min
Weszkówka
Z polan w rejonie zagrody Weszkówka rozciąga się oryginalny widok na dolinę Suszanki (przysiółek Średnia Sucha). Obniżenie grzbietu było od dawna wykorzystywane w komunikacji między Pcimiem a Węglówką.
V. SZLAK ZIELONY / CZERWONY
Trzebunia – Sularzówka (618 m) – Babica (728 m)
długość:10,0 km suma podejść: 460 m
czas przejścia: 3 god.. / 2 godz. 30 min.
1. Jamrozówka – Dział
Pas pół w rejonie Działu (Trzebińskiej Góry) stanowi dobry punkt widokowy na gniazdo górskie Sularzówki oraz Pogórze Wielickie. Niedaleko stąd znajduje się utworzony w 2001 r. rezerwat „Las Gościbia” (282,2 ha).
2. Szczyt Babicy
W styczniu 1945 r. pod Babicą bitwę z Niemcami stoczyli partyzanci oddziału AK „Hardego”. Na szczycie znajdują się liczne fortyfikacje z 1914 r. Z grzbietowych polan rozciągają się piękne widoki Pasma Koskowej Góry.
VI. SZLAK ZIELONY
Trzebunia – Jaworzyny
długość:3,5 km suma podejść: 420 m
czas przejścia: 1 godz.30 min. / 1 godz.
Pasmo Babicy
Odcinek tzw. Małego Szlaku Beskidzkiego z Bielska Białej przez Beskid Mały, Średni i Wyspowy na Luboń Wielki.
VII. SZLAK CZERWONY
Myślenice – Sularzowa – Babica – Palcza
Długość:18 km
czas przejścia: 5 godz.45 min..
VIII. SZLAK ZIELONY
Trzebunia Dolna – Sularzowa
Długość:2 km
czas przejścia: 0.45 godz.
IX. SZLAK ŻÓŁTY
Pcim – Kotuń – Koskowa Góra
Długość:16,5 km
czas przejścia: 6 godz.
X. SZLAK ZIELONY
Skomielna Czarna – Jaworzyny – Trzebunia Dolna
Długość:8,5 km
czas przejścia: 2 godz.15 min.
XI. SZLAK CZARNY
Polana Dłużyca – Zawadka – Jaworzyny – Tokarnia
Długość:8 km
czas przejścia: 2 godz. 15 min.
XII. SZLAK CZERWONY
Myślenice – Działek – Kudłacze – Łysina – Jaworzyce
Długość:15,5 km
czas przejścia: 6 godz.
XIII. SZLAK ZIELONY
Myślenice-Zarabie – Chełm – Działek – Poręba – Kamiennik – Kudłacze
Długość:16 km
czas przejścia: 5 godz.45 min.
XIV. SZLAK ŻÓŁTY
Pcim – Działek
Długość:6 km
czas przejścia: 1 godz.45 min.
XV. SZLAK CZARNY
Pcim – Bania – Kudłacze – Łysina
Długość:8 km
czas przejścia: 3 godz.
XVI. SZLAK ŻÓŁTY
Lubień – Kamionka – Łysina – Kamiennik – Przeł. Zasańska
Długość:15 km
czas przejścia: 6 godz.
GMINA WIŚNIOWA
I. 80 Z – SZLAK ZIELONY
Lubomir (904 m n.p.m.) – Wiśniowa (390 m n.p.m.) – szlak zielony (1.45 godz., ↓ 2.30 godz.)
II. 71 Z – SZLAK ZIELONY
Wiśniowa – Ciecień (829 m n.p.m.) – 1.45 godz.
III. 71 C – SZLAK CZERWONY
Kasina Wielka (470 m n.p.m.) – przełęcz nad Wierzbanową (510 m n.p.m.) – Wierzbanowska Góra (778 m n.p.m.) – Przełęcz Wierzbanowska (596 m n.p.m.)
3.00 godz., ↓ 2.45 godz.
IV. 76 C – SZLAK CZERWONY
Działek (600 m n.p.m.) – Schronisko PTTK na Kudłaczach (730 m n.p.m.) – Łysina (891 m n.p.m.) – Lubomir (904 m n.p.m.) – Przełęcz Wierzbanowska (596 m n.p.m.)
2.45 godz., ↓ 2.30 godz.
V. 77 Z – SZLAK ZIELONY
Poręba (400 m n.p.m.) – Kamiennik (818 m n.p.m.) – Przełęcz Sucha (715 m n.p.m.) – Schronisko PTTK na Kudłaczach (730 m n.p.m.)
2.30 godz., ↓ 2.15 godz.
VI. 78 Ż – SZLAK ŻÓŁTY
Przełęcz Zasań (410 m n.p.m.) – Kamiennik (818 m n.p.m.) – Przełęcz Sucha (715 m n.p.m.) – Łysina (891 m n.p.m.)
2.45 godz., ↓ 1.45 godz.
VII. 79 Ż – SZLAK ŻÓŁTY
Łysina (891 m n.p.m.) – Kiczora (725 m n.p.m.) – Lubień (350 m n.p.m.)
2.45 godz., ↓ 3.15 godz.
VIII. 81 S – SZLAK CZARNY
Pcim (330 m n.p.m.) – Bania (611 m n.p.m.) – Schronisko PTTK na Kudłaczach (730 m n.p.m.) – Łysina (891 m n.p.m.)
3.00 godz., ↓ 2.00 godz.
GMINA SIEPRAW
znakowane szlaki:
I. Szlak górski – Szlak niebieski 19 km; 5.30 godz. Trasa: Swoszowice (Świątniki Górne – Siepraw – Myślenice Rynek – pn. stoki Uklejny – Trzemeśnia – Ostrysz 523m – Czasław (- Ciecień 829 m – Mogielica 1170 m – Szczawa).
II. Szlak nizinny – Szlak niebieski „Szlak Świątnickich Ślusarzy” 12 km, 3 godz. Trasa: Swoszowice (Świątniki Górne – Siepraw – Zawada – Borzeta – Myslenice Rynek (- Uklejna 677 m – Trzemeśnia – Ostrysz 523m – Czasław) Ze Swoszowic do Myslenic 24 km, 6.30 godz.
III. Szlak nizinny – Szlak czarny, „Szlak Garbów Sieprawia” – 9 km; 2.30 godz. Trasa: Siepraw /centrum/ – Garby Sieprawia – Podlesie /przysiółek Głogoczowa/ – wschodni skraj Lasu Bronaczowa /węzeł szlaków/.
nieoznakowane szlaki: